سیکاس زامیا / نخل مقوایی

توضیحات

سیکاس مقوایی از جنس سرخس و از خانواده Zamiaceae است و اندازه آن بین ۵۰ تا ۱۵۰ سانتی متر قد و ۱.۵ تا ۲.۵ متر قطر می‌رسد. بومی مکزیک، استرالیا، ایندیای غربی و مرکزی (در دریای کاراییب) و امریکای جنوبی تا جنوب بولیوی است. در مناطق بومی در جاهای خشک در خاک های شنی و در صخره های دریایی و آهکی رشد می کند. به دلیل اینکه بومی مناطق نیمه گرمسیری استوایی است مناسب استفاده در فضای سبز مناطقی مانند مناطق مرکزی ایران که زمستان سردی دارند نیست.

نخل مقوایی یا همان سیکاس زامیا دارای یک تنه کوتاه و گاهی اوقات زیرزمینی تا ۲۰ سانتیمتر است که معمولا بدون انشعاب به سمت بالا رشد می کند. در سن جوانی دارای رشد بسیار کندی است ولی با افزایش سن و بالغ شدن گیاه رشد آن شتاب می گیرد. تنه سیکاس زامیا به عنوان یک مخزن آب در زمان خشکسالی عمل می کند. در جوانی گیاه اینگونه به نظر می رسد که برگها به جای تنه مستقیما از زیر زمین روییده اند.

هشدار:

تمام قسمت های این گیاه از جمله دانه ها برای حیوانات و انسان ها  سمی هستند. خوردن برگ گیاه باعث  از کار افتادن کبد و کلیه و همچنین فلج احتمالی خواهد شد.

ویژگی‌ها:

دوپایه جنس ماده و نر از همدیگر جداست و از روی شکل گل قابل شناسایی است. سیکاس زامیای ماده یک مخروط به رنگ قهوه ای زنگ زده در مرکز تاج خود تولید می کند که محل تولید بذر سیکاس زامیا است. گل گیاه نر کوچکتر از گل سیکاس ماده بوده و شکل خوشه ای دارد و وظیفه گرده افشانی گل ماده را بر عهده دارد. بر خلاف سیکاس رولتا، گل نر و ماده سیکاس زامیا حتی در گیاهان بسیارجوان نیز شکل می گیرد. اندازه بذر سیکاس مقوایی حدود ۲ تا ۳ سانتیمتر است که به شکل منظم و مرتبی در درون مخروط ماده و زیر فلس های گل شکل میگیرند.

سیکاس مقوایی مناسب فضای سبز مناطق نیمه گرمسیری است بنابراین در مناطق معتدل می توان آن را به عنوان یک گیاه آپارتمانی پرورش داد و در مناطق نیمه گرمسیری می توان به عنوان گیاه فضای باز به سادگی آن را پرورش داد. زامیا گیاهی است که به آسانی قابل پرورش بوده اما نرخ رشد کمی دارد. با کاشت سیکاس زامیا در گلدانهای کم عمق می توان آن را همانند یک بونسای پرورش داد. در آفتاب کامل رشد می کند و نور ناکافی باعث رشد ناموزون و گاه کچلی گیاه می‌شود. 

تنها زمانی آبیاری زامیا لازم است که خاک زیر آن به طور کامل خشک است. آبیاری باید با اعتدال انجام شود. این سیکاس مقاوم در برابر خشکسالی است. البته کم آبی شدید باعث ریزش برگ های آن می شود. همیشه از زهکشی خوب گلدان اطمینان داشته باشید چون عدم زهکشی و جمع شدن آب در گلدان به پوسیدگی ریشه سیکاس زامیا می انجامد. باید از پاشیدن آب به روی برگ و تنه آن اجتناب کنید. خاک مناسب برای این گیاه یک قسمت خاک باغچه و یک قسمت شن یا ماسه است.