طراحی و اجرای سیستم‌های آبیاری
آب منبع بسیار ارزشمند حیات است. در خیلی از شهرها بیشتر آب مصرفی به باغ و مزارع یا فضاهای سبز شهری و خانگی و به خصوص چمن‌ها اختصاص دارد. مطالعات کارشناسی نشان داده است که معمولا طراحی سیستم آبیاری فضای سبز یا مزارع به طور تخصصی صورت نمی‌گیرد یا از سیستم آبیاری کارامدی استفاده نمی‌شود.
متخصصان ما تلاش می‌کنند یک سیستم آبیاری کارامد را طراحی و اجرا کنند که در عین رفع نیازهای فضای سبز، کمترین آب ممکن مصرف شود. گیاهان در صورتی که با روش مناسب آبیاری نشوند یا کمتر از حد نیاز و حتی بیش از حد نیاز آنها آب دریافت کنند بسته به شرایط رشد مناسب، گلدهی یا ثمردهی کارامد و سلامت خود یا مقاومت به آفات و بیماری‌ها را از دست می‌دهند. روش، مقدار و تناوب آبیاری به شرایط آب و هوایی، نوع خاک و پوشش گیاهی مورد نظر بستگی دارد.
اگرچه باید در هنگام طراحی فضای سبز به میزان آب موجود، هماهنگی نیازهای آبی گیاهان و تناسب سیستم آبیاری با شرایط آب و هوایی، نوع خاک و نیاز گیاهان توجه شده باشد، اما همواره امکان اصلاح سیستم آبیاری وجود دارد تا بهینه مصرف آب و سلامت گیاهان و زیبایی فضای سبز به دست آید.
همزمان با پیشرفت سیستم‌های مکانیزه کشاورزی سیستم‌های آبیاری کشاورزی و فضای سبز نیز پیشرفت قابل توجهی داشته است که می‌تواند بازدهی گیاهان را تا حد قابل توجهی افزایش دهد و در عین حال مصرف آب را به شدت کاهش می‌دهد. در سال‌های اخیر با تبدیل شدن بحران آب به گفتمان قالب در نهادهای متولی امر کشاورزی و منابع طبیعی و همچنین به دلیل تاثیر سیستم های جدید آبیاری در افزایش بازدهی، مردم و دولت توجه ویژه‌ای به استفاده از این سیستم‌ها نشان داده‌اند. به طوری که در دهه گذشته استفاده از این سیستم‌ها در اکثر مناطق کشور رواج یافته است. آنچه در برخی موارد مغفول مانده است اینکه انتخاب سیستم آبیاری و تجهیزات متناسب با نیاز آب و هوایی، خاک و نیاز گیاهان مورد نظر از اهمیت زیادی برخوردار است و در صورتی که عوامل مذکور از نظر کارشناسی به درستی مورد توجه قرار نگیرد، نه تنها به افزایش بازدهی کشاورزی یا فضای سبز منجر نمی‌شود بلکه موجب هدر رفتن سرمایه و حتی آسیب به گیاهان خواهد شد. در سیستم‌های نوین آبیاری معمولا از فشار پمپ یا اختلاف سطح برای پمپاژ آب به تجهیزات قطره‌ای یا بارانی که آب را متناسب با نیاز گیاه و شرایط خاک به نقطه هدف منتقل می‌کنند. با این روش به راحتی می‌توان با آب محدود سطح بیشتری را کشت کرده و نیاز هر گیاه را به درستی پاسخ داد. پیش از هر اقدام از طریق محاسبات کارشناسی مشخص خواهد شد گیاهان مورد نظر در عرصه زراعی یا فضای سبز در چه شرایط آبیاری با حداکثر توان رشد کرده و دچار تنش‌های کم آبی یا پر آبی نخواهد شد.
عوامل مؤثر در انتخاب سیستم آبیاری شامل موارد ذیل است: ویژگی‌های خاک منطقه، شیب زمین، شرایط آب و هوایی، نوع گیاه، سرمایه، نیروی انسانی، ساختار مدیریت و نگهداری زمین کشاورزی یا فضای سبز و نوع و وضعیت منبع آب.
برای مثال، در زمین‌هایی که شیب آنها کمتر از ۲ درصـد بـوده و یـا در مواردي که کارگر فراوان در اختیار است یا سرمایه اندک است، سیسـتم‌هـاي سـطحی مناسـب‌تـر است. حال آنکـه در اراضـی سبک با نفوذ پذیري زیاد و یا اراضی شیب دار و فرسایش پذیر می‌توان از سیستم‌هـاي بـارانی استفاده کرد. اما هزینه و سرمایه‌گذاري اولیه در این سیستم‌ها بیشتر از سیسـتم‌هـاي ثقلـی است. در وضعیتی که ارزش آب زیاد بوده و مقدار آن نیز کم باشد و یا آنکه آب شور بـوده و بخواهیم فقط براي هر بوته یا درخت به تنهائی آب را تـأمین کنـیم، روش آبیـاري قطـرهاي ارجح است.
عالییی بود عااالی